Cách luyện tai nghe hợp âm khi học Guitar

(31/10/2023)

Cảm âm guitar là một thứ mà người học guitar đệm hát nào cũng muốn vươn tới. Định nghĩa của cảm âm guitar rất đơn giản: bạn nghe một bài nhạc, bạn cảm nhận nó và ngay lập tức đoán ra tone đó là tone gì, hợp âm đó là hợp âm gì, dựa vào sự trợ giúp của cây đàn guitar hoặc các nhạc cụ khác. Còn gì thích bằng chúng ta có thể tự đánh 1 bài hát khi vừa chỉ mới nghe xong, ko cần tab, ko cần hướng dẫn, tất cả chỉ nhờ vào đôi tai và một chút nhạc lý!!!

Nhưng để học được cảm âm guitar thì một số bạn thường mắc sai lầm, và ko biết học từ đâu. Cảm âm guitar ở đây là cả 1 quá trình dài, giống như khi chúng ta đi học phổ thông vậy. Học từ lớp 1 cho đến lớp 12 xong thì mới đủ khả năng học Đại học. Để cảm âm guitar được, chúng ta cần phải có những bước đi cụ thể, trong vòng nửa năm, một năm, hay thậm chí là 2 năm, … (Mình sau khi chơi đàn được 1 năm, đã bắt đầu tìm tòi về cảm âm guitar, và sau 3 tháng đã có thể tự dò tông, hợp âm của bài hát mà không cần nhìn tab). Thế nên trong bài viết này, Daykemtainha.vn sẽ đưa ra những yêu cầu quan trọng nhất để có thể đạt được trình độ cảm âm guitar một cách nhanh nhất.

Phương pháp 1: Tập luyện để có thể nghe được quãng

Tuy không thể xác định được chính xác được nốt đó là nốt gì, nhưng bạn có thể luyện để nghe được quãng của nốt đó so với nốt trước và sau nó trong bài hát. Hầu như bất cứ người chơi có thể xác định được những nốt quảng 8 một cách đơn giản – chơi một dây mở bất kì và phím thứ 12 trên cùng dây để nghe được quãng 8. Với sự luyện tập chăm chỉ bạn có thể dễ dàng phân biệt được các quãng 3, quãng 5 có âm thanh như thế nào. Khi trở nên tiến bộ hơn, cách bạn nghe được giai điệu và hợp âm thay đổi sẽ khác trước đây – bạn sẽ nghe được quãng của những nốt trong bài hát, và việc duy nhất bạn cần làm trước khi bắt tay vào tập bài hát đó là xác định được chính xác nốt nhạc đầu tiên.

Phương pháp 2: Nghe và Xác định những bản nhạc đang diễn ra xung quanh bạn

Một trong những cách tốt nhất để rèn luyện khả năng nghe cho đôi tai của bạn là lắng nghe những bản nhạc được chơi xung quanh bạn hàng ngày. Bất kể đó là một bài hát trên đài phát thanh hay một tiếng leng keng trên TV, ... âm nhạc bao quanh bạn có thể dạy cho bạn nhiều điều hơn bạn tưởng.

Hãy bắt đầu đặt câu hỏi cho mình. Bạn có thể cảm nhận nhịp điệu cả bài hát như thế nào? Thử tưởng tượng từng nốt nhạc trong từng lời hát? Là khoá đô trưởng: major key hay điệu trưởng: minor key? Tốc độ của bài hát và sự thay đổi tốc độ trong bài hát như thế nào? Bạn có thể xác định khoảng cách giữa các notes trong giai điệu? Các hợp âm được sử dụng như thế nào? Hợp âm bắt đầu trong bài hát là gì?, ...

Khi bạn đã trả lời được những câu hỏi như trên và cảm nhận được bài hát thì hãy thử lấy cây đàn guitar của mình ra bạn và bắt đầu tương tác bằng cách chơi cùng bài hát đang nghe ...

Phương pháp 3: Truyền thống và hiện đại

- Truyền thống:

Thầy cô sẽ đánh một đoạn nhạc (thường là sử dụng piano) mẫu, học trò sẽ nghe và phân biệt cao độ của các nốt, quãng trầm/bổng. Thường hai bạn sẽ bắt cặp với nhau để kiểm tra kiến thức lẫn nhau, lớp học có khi được chia ra hai nhóm để xướng âm. Bạn được phát một đĩa Midi có những tracks sẵn để luyện nghe, và lặp lại cho đến khi thuần thục.

- Hiện đại:

Nhờ công nghệ, bạn có thể download các ứng dụng về ear training (Mình sẽ viết một bài về đề tài này sau), chọn chế độ tập luyện, và làm theo thời khóa biểu của chương trình. Ngày trước, tức là cách đây hơn chục năm, tìm kiếm beat còn khó khăn, mình thường phải tự hình dung một bài hát với tempo chậm lại, hoặc tự transpose bài hát. Hiện giờ bạn có thể làm điều đó với sự trợ giúp của www.chordify.net

Phương pháp 4: Xác định key của bài hát

Khi nói về nhạc lý thì việc xác định key của bài hát bằng cảm âm cũng khá quan trọng với những người chơi nhạc. Thông thường key của bài hát sẽ là hợp âm được chơi cuối cùng trong bài hát đó.

Khi bạn gặp khó khăn trong việc xác định hợp âm nào mà bài hát đang sử dụng, bạn hãy lắng nghe để xác định nốt có vẻ như là nền tảng cho hợp âm - đó có thể là nốt gốc của hợp âm. Để xác định key bài hát bằng tai ban đầu có thể sẽ rất khó khăn, bạn có thể sử dụng nhạc cụ để dò key bài hát một cách nhanh chóng hơn. Và khi xác định được key của bài hát, bạn sẽ biết được trong key đó có những hợp âm nào, và những hợp âm nào thường được sử dụng nhất để tạo vòng hòa âm từ đó dễ dàng tự viết hợp âm cho bài hát đó hơn.

Phương pháp 5: Lắng nghe chính xác những gì bạn đang chơi

Một cách tuyệt vời để rèn luyện tai chính là tập trung nghe những gì bạn đang chơi. Khi bạn làm điều này, bạn sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào đôi tai của mình để thể hiện một bài hát. Để làm tốt điều này cần có thời gian và kỷ luật, nhưng nó là một kỹ năng vô giá và đó là chìa khóa để bạn có thể trở một nghệ sĩ guitar thực thụ. Dưới đây là những gì bạn cần biết để bắt đầu.

Đầu tiên, chọn một bài hát - tốt nhất nên chọn một cái gì đó dễ dàng, chẳng hạn như bài "Happy Birthday" - và ngồi xuống với cây đàn guitar. Bắt đầu bằng cách chơi một note ngẫu nhiên sau đó chơi những note tiếp theo trong đoạn nhạc theo cách riêng của bạn. Tiếp tục chơi bài hát cho đến khi bạn đã làm chủ được giai điệu. Khi đã làm chủ được giai điệu hãy cố gắng tìm ra giai điệu một lần nữa bằng cách bắt đầu từ một note đầu tiên.

Hãy dành thời gian để xác định chính xác các nốt nhạc tạo nên giai điệu, lắng nghe từng nốt cụ thể và cố gắng làm điều này với một vài bài hát mỗi ngày. Khi bạn cảm thấy đã đọc được nốt nhạc trong các giai điệu dễ dàng thì tiếp theo nên tìm ra những hợp âm sẽ đi với giai điệu đó.

Sau khi bạn đã nắm vững những bài hát quen thuộc, bắt đầu chơi guitar solo bằng tai. Hãy thách thức chính mình với những bài khó hơn và khi bạn đã quen thì chắc chắn âm nhạc sẽ trở nên tự nhiên như hơi thở của chính bạn!

Phương pháp 6: Hãy kiên nhẫn và mọi chuyện sẽ dễ dàng hơn

Nhìn vào nó theo khía cạnh này – khi bạn dành thời gian để tập một bài hoàn chỉnh bằng tai, thậm chí khi phải mò từng nốt nhạc thì sau này dần dần bạn có thể học chơi bất kỳ bài hát nào. Phần khó nhất của việc học một nhạc cụ là sự kiên nhẫn để vượt qua cảm giác áp đảo khi gặp phải thử thách mới.

Khi bạn đã tìm thấy các nốt, vòng hợp âm chính xác sau đó việc cần làm là tập trung vào các yếu tố khác của âm nhạc. Lúc bạn chinh phục được một phần nhỏ trong bài hát, bạn sẽ thấy những phần còn lại trở nên quen thuộc và dễ dàng hơn. Cho dù bạn bỏ ra hàng tháng chỉ để tập một bài hát, thì những kĩ năng bạn thu được trong quá trình này cũng sẽ rất có giá trị.

Hãy bắt đầu trước với những bài hát đơn giản và dần nâng độ khó để tránh trường hợp chán nản bỏ ngang việc luyện tập kĩ năng vô cùng quan trọng này.

Phương pháp 7: Hãy thử các vị trí khác nhau trên cần đàn

Kĩ năng này sẽ thiên về dành cho người chơi guitar, bass hay nhạc cụ bộ dây nói chung. Bạn có bao giờ tìm chính xác tất cả các nốt của một đoạn riff hay intro nhưng vẫn có cảm giác hoài nghi vì âm thanh nó không giống như những gì bạn nghe trong bài hát gốc. Thông thường những người chơi mới có xu hướng chỉ dò những nốt trên cùng một dây, nếu bạn có cảm giác không chắc chắn thì đây là lúc bạn thử chơi nốt đó trên dây đàn khác. Hãy trải nghiệm nhiều vị trí khác nhau, sẽ có vị trí cho bạn cảm giác “đúng” hơn vị trí khác. Trừ khi đó là một đoạn riff cực kì khó, khả năng lớn nhất mang lại cho bạn cảm giác nghi ngờ là bạn đang chơi nốt nhạc đó ở sai vị trí.

Phương pháp 8: Cẩn thận với cách lên dây không quen thuộc

Đây là lời khuyên cụ thể dành cho người chơi guitar. Nếu bạn phải vò đầu bức tóc để tập một bài cụ thể mà không thể hiểu cấu trúc chạy ngón, thì có thể bài hát đó được chơi trên cây đàn sử dụng alternate tune (như Open G, Open E, Drop D…). Nói cách khác bạn biết chính xác những nốt cần phải chơi, nhưng khi luyện tập bạn không thể chơi đúng với tốc độ như bài gốc vì những nốt nằm rất xa nhau và việc chơi với tốc độ cao dường như là không thể. Việc làm quen với những cách lên dây khác nhau cũng sẽ giúp bạn trở thành một người chơi hoàn thiện hơn.

Phương pháp 9: Biến nó thành một phần của những buổi tập

Giống như mọi thứ khác, cảm âm sẽ trở nên dễ dàng với bạn hơn nếu bạn dành nhiều thời gian cho việc luyện tập nó. Nếu ban đầu bạn gặp phải nhiều khó khăn với những bài phức tạp, hãy cân nhắc chọn những bài hát đơn giản để bắt đầu – dù cho bạn không thích hay không có ý định chơi bài đó. Hãy luyện tập! Một ngày nào đó bạn sẽ thấy những bài hát mình từng thấy khó trở nên dễ dàng hơn.

Phương pháp 10: Luyện tập khi xem TV

Khi bạn xem TV hãy thử chơi những giai điệu mà bạn cảm thấy thú vị khi nghe được trên TV. Đừng quá bận tâm về việc chơi chính xác nốt, hãy tập trung vào giai điệu và thể hiện lại trên chính nhạc cụ của bạn. Những giai điệu ngẫu nhiên đôi khi sẽ giúp mở rộng lối chơi của bạn hơn và không tạo áp lực luyện tập nặng cho bạn, hãy coi đây là một trò chơi để thư giãn sau thời gian tập luyện hay là bài khởi động trước buổi tập nghiêm túc.